Oko 170 kuća oštećeno je ili potpuno izgorelo u požarima koji su besneli u Srbiji tokom juna i jula ove godine, a pogotovo u prethodnih nekoliko dana – izbrojale su lokalne samouprave. Proglašena je elementarna nepogoda u 16 gradova i opština. U Srbiji, inače, prema javno dostupnim podacima, jedan vatrogasac-spasilac dolazi na 1.865 stanovnika, izračunali su državni revizori u izveštaju objavljenom uoči 2025. godine: na dan 31. decembar 2023. Srbija ima 3.564 profesionalna vatrogasca-spasioca, koji su pripadnici Sektora za vanredne situacije MUP i još 1.526 pripadnika dobrovoljnih vatrogasnih jedinica. Problem je, međutim, kažu revizori – njihova nejednaka teritorijalna raspodeljenost, piše N1info.rs
„Nedostatak i nejednaka teritorijalna raspodeljenost kadrovskih kapaciteta u oblasti vatrogastva (profesionalnih i dobrovoljnih) može dovesti do neefikasnog reagovanja u slučaju požara (dugo vreme stizanja u slučaju požara usled udaljenosti ovih jedinica od mesta nastanka požara) što može dovesti dо značajne materijalne štete i eventualnih ljudskih žrtava“, upozorila je Državna revizorska institucija još krajem prošle godine obelodanjujući svoj Izveštaj o reviziji svrsishodnosti poslovanja – prevencija zaštite od požara u Republici Srbiji.
Tada je istaknuto da je Srbija ispod evropskog standarda koji predviđa da na hiljadu stanovnika dolazi jedan vatrogasac. U Srbiji, naime, jedan vatrogasac-spasilac dolazi na 1.865 stanovnika (indeks 0,5). Kada se profesionalnim vatrogascima dodaju i pripadnici dobrovoljnih vatrogasnih društava ovaj odnos se popravlja (indeks raste na 0,8), ali je i dalje ispod evropskog proseka.
„Poseban problem predstavlja njihova nejednaka teritorijalna raspodeljenost“, upozorili su revizori.
DRI je u svom izveštaju navela još i da broj sistematizovanih i popunjenih radnih mesta pripadnika vatrogasnospasilačkih jedinica nije u skladu sa Pravilnikom o organizaciji i načinu rada vatrogasno-spasilačkih jedinica, kao ni sa potrebama posla, dok dobrovoljno vatrogastvo u većem delu Republike Srbije nije dovoljno razvijeno.
Podaci pokazuju da je prosečna starost vozila vatrogasno-spasilačkih jedinica 27 godina, dok polovina objekata u kojima borave nije u potpunosti u skladu sa potrebama.
Prosečna starost vatrogasaca u Srbiji je 40 godina, a prema pravilu službe vatrogasac-spasilac operativan je do 45 godina starosti, ukazali su revizori u svom izveštaju.
Podaci po okruzima
„Proglašava se za elementarnu nepogodu požar koji je u junu i julu 2025. godine zahvatio deo teritorije Republike Srbije, i to za sledeće jedinice lokalne samouprave: gradovi Prokuplje, Kruševac, Čačak, Kragujevac i Bor i opštine: Bojnik, Lebane, Ivanjica, Aleksinac, Rača, Knić, Žitorađa, Blace, Kuršumlija, Golubac i Mionica“, navodi se u Odluci o proglašenju elementarne nepogode u pet gradova i 11 opština koju je Vlada Srbije usvojila na sednici u četvrtak 10. jula.
Prema poslednjem popisu stanovništva iz 2022. godine Republika Srbija ima 6.647.003 stanovnika, dok na dan 31. decembar 2023. godine ima 3.564 vatrogasca-spasilaca (reč je o profesionalnim vatrogascima, pripadnicima Sektora za vanredne situacije MUP-a) što dovodi do toga da jedan vatrogasac-spasilac dolazi na 1.865 stanovnika (indeks 0,5).
„Ako profesionalnim vatrogascima-spasiocima dodamo i pripadnike dobrovoljnih vatrogasnih jedinica kojih u Republici Srbiji na dan 31. decembar 2023. godine ima 1.526, ovaj odnos se značajno popravlja, na 1.306 stanovnika dolazi jedan vatrogasac (indeks 0,8). Međutim, Republika Srbija je i dalje ispod evropskog proseka gde jedan vatrogasac dolazi na hiljadu stanovnika“, ukazali su revizori.
Ako ovaj odnos posmatramo po upravnim okruzima – primetne su velike oscilacije između okruga.
„Indeks ide od 0,5 (grad Beograd, Sremski upravni okrug i Rasinski upravni okrug) do 1,7 (Severnobački upravni okrug), što ukazuje na teritorijalnu nejednakost pokrivenosti stanovništva, odnosno da su pojedini upravni okruzi znatno ispod, dok su neki i značajno iznad evropskog standarda“, ukazali su revizori.
Rasinski upravni okrug pokriva teritoriju od 2.668 kvadratnih kilometara, od čega je 93.558 hektara pod šumom i na kojoj živi 207.197 stanovnika. Na dan 31. decembar 2023. ima 104 pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica (profesionalnih) i nema nijedno dobrovoljno vatrogasno društvo (nema pripadnike dobrovoljnih vatrogasnih jedinica), a indeks je 0,5, odnosno jedan vatrogasac na 1.992 stanovnika.
Severnobački upravni okrug pokriva teritoriju od 1.784 kvadratna kilometra, od čega je 3.765 hektara pod šumom i na kojoj živi 160.163 stanovnika. Na dan 31. decembra 2023. ima 65 pripadnika vatrogasno-spasilačkih jedinica (profesionalnih) i 201 pripadnika dobrovoljnih vatrogasnih jedinica koji su organizovani u 13 DVD. Indeks je 0,4, odnosno jedan vatrogasac na 2.464 stanovnika (ako posmatramo samo profesionalne pripadnike VSJ), ali kada u odnos uključimo i pripadnike dobrovoljnih vatrogasnih jedinica indeks se značajno popravlja i iznosi 1,7, odnosno jedan vatrogasac na 602 stanovnika“, navodi DRI.
Između ova dva „ekstrema“ je Toplički okrug u kojem su proteklih dana besneli požari. Prema podacima je, nažalost, bliži Rasinskom okrugu.
Tako, na primer, Grad Beograd, koji se prostire na 3.234 kvadratna kilometra, i ima 62.038 hektara šuma, gde živi 1,68 miliona ljudi, ima ukupno 822 vatrogasca – 722 profesionalnih i stotinu dobrovoljaca. Statistički rečeno – jedan vatrogasac na 2.000 stanovnika.
CLS: Beograd nespreman za požare i druge vanredne situacije
„Beogradu je potrebna 21 vatrogasna stanica, a trenutno ih ima samo 10“, saopšteno je u četvrtak iz Centra za lokalnu samoupravu.
Beograd još nema centralnu vatrogasnu stanicu, predviđenu važećom regulativom, a koja je bila planirana u Bloku 40, stoji u saopštenju.
Na celom Novom Beogradu postoje svega četiri vatrogasna vozila, naveo je CLS.
„Tragično je, dodaje se, da se u gradu od 1,7 miliona stanovnika, sa godišnjim budžetom od 1,5 milijardi evra, ne vodi računa o elementarnoj infrastrukturi koja treba da služi za spašavanje života, nego se pare troše nenamenski i protivno javnom interesu. To mora da se menja“, zaključuje se u saopštenju.
Dobrovoljna vatrogasna društva
Na dan 31. decembar 2023. godine u Republici Srbiji postoji 95 dobrovoljnih vatrogasnih društava sa 1.526 članova.
Ovih 95 dobrovoljnih vatrogasnih društava se, prema navodima revizora, nalazi na teritoriji 56 jedinica lokalnih samouprava, što je oko trećine ukupnog broja lokalnih samouprava. Na teritoriji 106 opština – nije formirano nijedno dobrovoljno vatrogasno društvo.
Ovaj izveštaj DRI je obuhvatio period od početka 2019. do kraja 2023. godine.
Požara u Srbiji, u periodu koji je obuhvatila revizija, dakle tokom pet godina, bilo je ukupno 119.609, što je 77 odsto svih vanrednih događaja.
U istom periodu, kako se navodi u izveštaju Državne revizorske institucije, u požarima su poginule 484 osobe, povređeno je 1.770, a spaseno 1.655 osoba.
Prema podacima MUP-a, samo u jednom danu, 7. jula 2025, na teritoriji Srbije u periodu od 7 do 19 časova registrovano je 620 požara na otvorenom prostoru.
„Nije bilo stradalih, ali su povređena dva vatrogasca-spasioca i četiri građana“, saopštio je MUP.
autor: N1info.rs