Drugi srpski ustanak nije podignut u Takovu, već u ovom selu: Sve je počelo ispred kuće Miloša Obrenovića

Udaljena dvadesetak kilometara od centra Gornjeg Milanovca, kraj puta za Kragujevac leži selo Gornja Crnuća, u kojoj je od 1815. do 1817. stolovao “prvi srpski knez posle Kosova”, Miloš Obrenović.

O njegovom životu u Crnući i neraskdivioj vezi ovog rudničkog sela i srpske dinastije, pre sedam godina u autorskom izadnju, svetlost dana ugledala je knjiga “Knez Miloš i Crnuća”, autora Jevđa A. Jevđića.

Preporučujemo

– Priča o Milošu i Crnući počinje nakon propasti Prvog srpskog ustanka. Za razliku od mnogih narodnih prvaka, Miloš nije hteo, preko Dunava i Save, već je ostao među svojim narodom, koji ga je zbog tog poteza i zavoleo. Podrudničko selo Crnuću izabrao je zbog svoje skrovitosti. Po predanju Vukovome, kad je propao Karađorđev ustanak, Miloš se sa bratom Milanom našao u Brusnici, koja je bila na turskom putu, pa su skrovište potražili u Šaranima. Uvidevši da se ni tu nije dovljno sklonio od Turaka, Miloš se sa kućom preselio u Crnuću, u samu rudničku planinu i onde u jednoj dolini u velikoj vrleti načini kuću i nekoliko zgrada oko nje – navodi u svojoj knjizi Jevđa Jevđić.

Drugi srpski ustanak, po rečima Vuka Karadžića podignut je baš u Crnući, a ne u Takovu. Na praznik Cveti 1815. u Takovu je održana narodna skupština na kojoj je dogovoreno da se narod diže na bunu protiv Turaka, a da vožd bude upravo Miloš.

– Međutim, sam ustanak podignut je ispred dvora, tačnije kuće Miloševe u Crnući pred koju je s podignutim barjakom u ruci izašao Miloš u kneževskoj odori i izgovorio slavnu rečenicu “Evo mene, eto vama rata s Turcima” i odatle krenuo u oslobađanje i obnovu srpske države i državnosti – piše Jevđić.

U svojoj knjizi dalje navodi i svedočenje austrijskog putopisca Feliksa Kanica, koji u knjizi “Srbija” govori da su u Crnući i tada, 1868. godine, živeli Marinkovići koji su knezu Milošu ustupili kuću sa vrtom, a za uzvrat tražili da knez manastiru Vraćevšnica plaća pola dukata na godinu.

I danas u Crnući ima Marinkovića koji tvrde da poreklo vode od Radiča Postupovića, srpskog velmože iz vremena despota Stefana i njegovog sestrića Đurđa Brankovića.

Knez Miloš 1817. godine za svoju prestonicu bira Kragujevac, ali naklonost Obrenovića prema ovom selu i prvoj prestonici Srbije ostale su do poslednjeg srpskog vladara iz ove loze, a to se ogleda i u potezu kralja Aleksandra koji je 21. januara 1899. godine proglasio opštinu Gornjo-Crnućku u znak sećanja na nekadašnju prestonicu.

Po istorijskim podacima, knjaz Miloš Obrenović koji je zaprosio Ljubicu Vukomanović u Srezojevcima na Dičini, imao je sa njom osmoro dece, po četiri sina i kćeri. Istoričari tog doba tvrde da je vladar Srbije u svom veku imao više od 40 direktnih potomaka.

(Telegraf.rs)